Siyasi Tarihimizin En Sansasyonel Seçimi Olan 3 Kasım 2002 Seçimlerinin üzerinden Tam 21 Yıl Geçti
Türkiye’yi 21 yıl yöneten Adalet ve Kalkınma Partisi’nin ilk kez seçimlere girip tek başına iktidara geldiği 2002 seçimlerinin üzerinden 21 yıl geçti.
Bu seçimleri sansasyonel kılan AK Parti’nin aldığı oylar değil, barajın dramatik bir şekilde altına düşerek Meclis aritmetiğini AK Parti lehine değiştiren partilerdi. 3 Kasım 2002’de oyların yüzde 33’ünü almayı başaran AK Parti buna rağmen Meclis aritmetiğinin üçte ikisine hakim olmayı başardı.
O halde bu sansasyonel seçim sürecinde neler yaşandığını hatırlayalım.
Türkiye’de 2001 yılında yaşanan ekonomik kriz ve koalisyon hükümetlerinin yaşadığı yönetim krizi 2002 yılında kendisini açıkça göstermeye başlamıştır.
1999 Seçimleri sonrasında kurulan DSP-MHP-ANAP Koalisyonu topluma yeterince güven sağlayamamış ve ülke sorunlarının çözümünde yetersiz kalmıştır.
Bu dönemde Başbakan Bülent Ecevit’in sağlık sorunlarının kötüden kötüye gitmesi yönetim krizini daha da derinleştirdi.
Ülkede erken seçim beklentileri 2002 yılının yaz aylarında yüksek sesle dile getirilmeye başlandı.
MHP Genel Başkanı ve koalisyon ortağı Devlet Bahçeli’nin çağrısı üzerine 3 Kasım 2002’de erken seçim kararı alındı. Bu karar, koalisyon partileri açısından tam anlamıyla bir intihardı. Çünkü yönetim krizi yaşayan bir ülkede erken seçim yapılması, mevcut partileri büyük bir çıkmaza sokacaktı.
Seçim kampanyasının başlamasıyla birlikte özellikle iki isim ön plana çıktı.
Bu isimler GENÇ Partisi Genel Başkanı Cem Uzan ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’dı.
Merkezdeki liderlik boşluğu ve geleneksel partilerin bekleneni verememesi tüm dikkatleri bu iki ismin üzerine çevirdi.
Şiir okuduktan sonra aldığı hapis cezasıyla büyük bir mağduriyet rüzgarı yakalayan Erdoğan’ın partisinin seçimde sürpriz bir sonuç alabileceği konuşuluyordu.
Ancak Meclis’te çok sayıda partinin temsil edileceği bir denklemin ortaya çıkacağı öngörülüyordu.
3 Kasım 2002’de Türkiye sandık başına gitti ve herkesi şok eden bir sonuç ortaya çıktı.
Şokun nedeni ilk gelen partiden ziyade klasik partilerin yaşadığı inanılmaz çöküş oldu.
AK Parti, beklendiği gibi seçim sonucunda yüzde 34 oy alarak birinci parti oldu. Ancak asıl büyük sürpriz, pek çok önemli siyasi partinin yüzde 10 barajının altına düşerek Meclis’e girememesi oldu.
TBMM’de düzenli olarak yer alan klasik partiler DYP, MHP ve ANAP yüzde 10’a ulaşamayarak barajın altında kalarak Meclis’e giremedi.
Bir önceki seçimde birinci olan DSP ve tabanının çoğunluğunu AK Parti’ye kaptıran Saadet Partisi büyük bir yenilgiye uğradı.
Cem Uzan’ın çok konuşulan GENÇ Partisi yüzde 7’lik oy oranıyla tüm istikrarı altüst etti.
Bir anda ortaya çıkan ve büyük bir medya gücüyle seçim kampanyasını başlatan Cem Uzan, iki aylık yoğun çalışmasının sonunda iki buçuk milyon oy almayı başardı.
Uzan’ın aldığı bu oylar AK Parti’ye dolaylı olarak büyük bir kazanç sağladı, çünkü DYP yüzde 9,7’de, MHP ise yüzde 8,5’te kalarak barajın çok az gerisinde kaldı.
Bu iki partinin yüzde 10 barajını aşıp Meclis’e girmesi durumunda AK Parti’nin tek başına iktidara gelmesi tehlikeye girecek.
Ancak birçok parti barajın altına düşerken yüzde 34 oy alan AK Parti ve yüzde 19 oy alan CHP Meclis’te yalnız kaldı.
AK Parti tek başına iktidara gelmesine rağmen iktidar partisinin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan yasaklı olduğu için milletvekili seçilemedi. Bu nedenle Abdullah Gül ilk AK Parti hükümetinin Başbakanı oldu.
Mart ayında CHP’nin desteklediği anayasa değişikliğiyle Erdoğan’ın yasağı kaldırıldı. Siirt’te ara seçim yapıldı ve Recep Tayyip Erdoğan milletvekili seçildi.
Daha sonra görevi Abdullah Gül’den devraldı ve Başbakan oldu.
Böylece Türkiye’de uzun yıllar sürecek bir iktidar dönemi başladı.
2002 seçim sonuçları Türk siyasetinde büyük bir kırılmaya neden oldu. Barajı geçemeyen siyasi partilerin genel başkanlarına istifa davetleri yapıldı.
3 Kasım 2002 gecesi MHP genel başkanlığından istifa eden Devlet Bahçeli, partisi barajın altında kalan diğer başkanların da istifa etmesi gerektiğini söyledi. Bahçeli’nin daveti üzerine artan baskılara direnemeyen Tansu Çiller ve Mesut Yılmaz da liderlikten ayrıldı. Devlet Bahçeli daha sonra genel lider adayı olarak liderliğe dönmeyi başardı.
DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit bu seçim yenilgisinin ardından siyasetten tamamen çekildi.
