YÖK Lideri Özvar: Kendi dilini kullanmayan üniversitelerin dünyaya söz söyleme imkanı olmaz
YÖK (YÖK) Başkanı Prof. Uluslararası yayın dilinde yayınlanmış makaleler gibi. Uzun vadede dünyaya konuşma fırsatı kalmayacak” dedi.
YÖK Lideri Prof. Dr. Erol Özvar, Ankara’da yönetim kurulu binasında düzenlenen ‘Üniversite Dergileri: Sorunlar ve Analiz Önerileri Çalıştayı 2022’ programına katıldı. Çalıştayda konuşan Prof. Dr. Özvar, üniversitelerin temel amacının sadece bilimsel araştırma yapmak olmadığını, bu araştırmaların tüm bilim dünyası ve kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini söyledi. Akademik yayıncılığın dünyada önemli bir ticari faaliyet alanı olduğunu ve yıllık cirosu 20 milyar doları aştığını kaydeden Prof. ‘yayınla ya da yok ol’ ise akademisyenlerin emeğine dayanan devasa bir sektör var.Akademik yayıncılığın dünyadaki mevcut durumuna yönelik ciddi eleştiriler var ve çeşitli kurum ve kuruluşlar alternatif arayışlarını destekliyor.Ancak yüksek bütçeli yayınevlerinin ticari amaçla işlettiği platformlara sahip dergiler, halen ağırlıklı olarak bilimsel makalelere ev sahipliği yapmaktadır.
Üniversite dergilerinin küresel ölçekteki yayınevlerine ait dergilerle rekabet etmesinin zor göründüğünü ancak üniversite dergilerinin birçok avantajının olduğunu kaydeden Özvar, “Bu avantajlardan biri de TÜBİTAK’ın ‘DergiPark’ gibi öncü ve kolaylaştırıcı projeleridir. hemen hemen tüm üniversite dergilerine erişim mümkündür.Açıktır, ticari değildir ve genç akademik nüfusumuzla daha dinamik bir makale işleme süreci yürütme potansiyeline sahiptir. koruma, bilgiye erişim ve maliyet sorunları, üniversite dergilerinin birçoğunun elektronik yayıncılığa geçmesi önemli bir durumdur” diye konuştu. ‘YAPTIRIMLAR OLACAK’ Dergilerin en çok dikkat etmesi gereken konulardan birinin intihal olduğuna işaret eden Prof. benzerlik programında bulunması, normalde söz konusu eserde intihal olmadığı anlamına gelmez.Kelime için, başka bir dile yazılmış eserin çevirisi yapılarak yazılan bir makaleye adayın bu tür benzerliklerde tespit edilememesi mümkündür. Tıp bilim etiğine yabancı bir durum yazılımsız tespit edilemeyeceğinden bu durum ancak makaleye uzman hakemlerin atanması ile tespit edilebilmektedir. bilimin saygınlığını koruma sorumluluğuna sahiptir.YÖK başkanı olarak üniversite dergilerinden öncelikli beklentim örnek teşkil eden eserler ortaya koymalarıdır. Akademik yayın süreçlerinde davranış. Bu tür suçların tespiti halinde yaptırım uygulanacağının bilinmesini isterim.” Üniversite dergilerinin uluslararası medyada daha görünür olmasını beklediğini belirten Prof. üniversite dergilerinin ilk sıralarda hak ettikleri yere ulaşması ve uluslararası indekslerde yer alması önemlidir. SCI, SSCI, Scopus gibi önde gelen indekslerde yer alıp almamaları, uluslararası düzeyde bilimsel dergilerin kalitesinin değerli kriterleri olarak görülmektedir. Ayrıca söylenmelidir. , yayın ve atıf sayıları ve yayının tarandığı derginin indeksleri asla yayın kalitesinin önüne konmamalıdır.”
Hakemli bilimsel dergilerde yayınlanan çalışmaların özetlerini ve atıf sayılarını gösteren ‘Scopus’ veri tabanına da Prof. 2021’de 5 milyona yaklaşan Türkiye’den araştırmacılara ilişkin belge sayısı 67 bin 150. Türkiye, 2021’de belge sayısını bir önceki yıla göre en çok artıran ülkelerden biri olurken, dünyada 1. sırada yer aldı. Öte yandan Scopus’ta taranan Türkiye adresli 232 dergi bulunmaktadır.Türkiye, dergi sayısı bakımından dünya ülkeleri arasında 18. sırada yer almaktadır.Scopus’ta taranan bu dergilerde 14.433 bilimsel doküman yayınlanmıştır. Üniversitelerin Türkçe yayın üretmelerinin de en az uluslararası dillerdeki yayınları kadar önemli olduğuna dikkat çeken Özv, şöyle devam etti: ar, “Uluslararası indekslerde taranan dergilerimizin uluslararası standartlara uygun olarak taranması ve Türkiye menşeli makale sayısının her geçen gün artması olağanüstü değerli olmakla birlikte olağanüstü değerlidir; Dilimizde yayın yapmak en az uluslararası dilde yayın yapmak kadar değerlidir. Kendi dilini bilimsel bir yayın olarak işlemeyen, zenginleştirmeyen ve kullanmayan üniversitelerin uzun vadede dünyaya söz söyleme imkânı olmayacaktır. Bunu dikkate alarak bu konudaki katkılarınızı bekliyorum.”
